Op zoek naar een psycholoog? Dat is zo makkelijk nog niet. De titels ‘psycholoog’ en ‘therapeut’ zijn verzamelnamen voor hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, maar ze zijn er in verschillende vormen en specialisaties: basispsycholoog, GZ-psycholoog, klinisch psycholoog of psychotherapeut, om er maar een paar te noemen. Maar wat houden die functies eigenlijk allemaal in? In de reeks artikelen genaamd ‘De Behandelaar’ leggen we je uit hoe het precies zit. Deze week vertellen we alles over de psychotherapeut.
De psychotherapeut is een behandelaar die uitgebreid geschoold is op het gebied van psychotherapeutische behandeling. Een psychotherapeut gebruikt de relatie tussen zichzelf en de patiënt om inzicht te krijgen in waar de patiënt in het dagelijks leven tegenaan loopt.
Hoe werkt dat?
Iedereen ontwikkelt gedurende zijn leven bepaalde patronen. Deze worden beïnvloed door bijvoorbeeld opvoeding, ervaringen en relaties met anderen, maar ook door persoonlijkheidskenmerken. Deze patronen kunnen soms psychische problemen veroorzaken en in stand houden. In behandeling met een psychotherapeut wordt er samen gekeken naar: wat zijn deze patronen en hoe kunnen ze worden doorbroken? Om hier achter te komen kijkt de psychotherapeut naar wat er gebeurt in het contact tussen de patiënt en de therapeut.
De psychotherapeut gebruikt zichzelf eigenlijk als ‘instrument’ en vraagt zich bijvoorbeeld af: wat roept het contact met de patiënt bij mij op? Dit kan van alles zijn: van begrip tot onzekerheid, afweer of misschien angst of verdriet. Dit geeft belangrijke informatie over de patiënt en de relatie tot zichzelf en anderen. De psychotherapeut maakt dit bespreekbaar met de patiënt, waardoor er nieuwe inzichten ontstaan die kunnen helpen bij het verbreken van de patronen en daardoor het verminderen van de klachten.
Lees ook: De behandelaar: dit is een klinisch psycholoog
Dit mag een psychotherapeut
Een psychotherapeut werkt veel met patiënten die vastlopen door structurele problemen. Meestal werkt een psychotherapeut met patiënten met complexe problematiek. Wanneer eerdere behandelingen (zoals cognitieve gedragstherapie) niet hebben geholpen om de klachten te verminderen, kan de patiënt bij een psychotherapeut terechtkomen om een stapje verder te kijken: welke vaste patronen zitten er achter de klachten?
Psychotherapeut is een basisberoep (net als GZ-psycholoog) met een specifieker werkterrein en specifiekere deskundigheid dan de GZ-psycholoog. Een psychotherapeut mag diagnoses stellen en zelfstandig behandeling uitvoeren. Bij Faas Psychologie vervult de psychotherapeut ook de rol van coördinerend regiebehandelaar. Naast psychotherapeuten zijn ook klinisch psychologen en psychiaters opgeleid tot het behandelen van patiënten door middel van psychotherapie.
Wat is een regiebehandelaar?
De regiebehandelaar behoudt de regie over het zorgproces van een patiënt, wanneer er meerdere hulpverleners betrokken zijn bij de behandeling. In het huidige zorgsysteem wordt er onderscheid gemaakt tussen de indicerend regiebehandelaar en de coördinerend regiebehandelaar.
Indicerend regiebehandelaar. Deze behandelaar stelt vast of er sprake is van een diagnose en bepaalt wat een gepaste behandeling voor de patiënt is. De indicerend regiebehandelaar stelt in overleg met de patiënt het behandelplan op. De rol van indicerend regiebehandelaar wordt bij Faas psychologie vervuld door een klinisch psycholoog of psychiater.
Coördinerend regiebehandelaar. Deze behandelaar coördineert de zorg die wordt geleverd aan de patiënt. De rol van coördinerend regiebehandelaar kan worden vervuld door een BIG-geregistreerde behandelaar. Bij Faas Psychologie wordt dit gedaan door een GZ-psycholoog, klinisch psycholoog, psychiater of psychotherapeut.
Een psychotherapeut gebruikt zichzelf als ‘instrument’ en vraagt zich bijvoorbeeld af: wat roept het contact met de patiënt bij mij op?
Opleiding tot psychotherapeut
Om de opleiding tot psychotherapeut te kunnen doen, moet je een universitaire master psychologie hebben afgerond. Hoewel de meeste mensen beginnen met de opleiding tot psychotherapeut nadat zij de GZ-opleiding hebben afgerond, is dit niet noodzakelijk. De opleiding tot psychotherapeut duurt in principe vier jaar, wanneer je GZ-psycholoog bent is de duur verkort tot drie jaar. De opleiding is onderdeel van de opleiding tot klinisch psycholoog.
Het programma richt zich met name op de therapeutische relatie (de relatie tussen patiënt en behandelaar), effectief toepassen van diagnostische methoden en interventiemethoden en het uitvoeren van psychodiagnostiek.
.
Iedereen psycholoog?
Wist je dat iedereen zichzelf een psycholoog mag noemen? Het is namelijk geen wettelijk beschermde titel. De titel ‘klinisch psycholoog’ is daarentegen wel beschermd. Je kunt als klinisch psycholoog laten zien dat je in het bezit bent van diploma’s en werkervaring door je te laten registreren in een register voor psychologen. In welk register je kunt inschrijven is afhankelijk van de diploma’s die je in je bezit hebt, de mate van werkervaring en/of de trainingen die je hebt gevolgd. Registreren in het BIG-register en het AGB-register is verplicht voor psychotherapeuten, maar ook voor GZ-psychologen, klinisch psychologen en psychiaters. Andere registers waarin registreren mogelijk is, zijn bijvoorbeeld de registers van het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP) of de Vereniging van Gedrags- en Cognitieve Therapieën (vGCT).
De behandelaren bij Faas Psychologie
Bij Faas Psychologie werken zowel basispsychologen als GZ-psychologen, klinisch psychologen, psychotherapeuten en psychiaters. Alle behandelaren werken samen in een multidisciplinair verband. Dat houdt in dat alle disciplines nauw samenwerken en regelmatig overleggen, om kennis te delen en combineren. Op deze manier wordt er zo goed mogelijk gebruik gemaakt van de verschillende expertises van de behandelaren, om de beste zorg voor de patiënt te kunnen bieden. Alle behandelaren bij Faas zijn geregistreerd in het BIG-register en zijn in het bezit van een AGB-code (met uitzondering van de basispsychologen).
Interessant? Binnenkort verschijnt er een nieuw artikel in de serie ‘De Behandelaar’ waarin we alles vertellen over de psychiater.
