Als je regelmatig grote hoeveelheden voedsel binnen korte tijd opeet en daarbij het gevoel hebt de controle over het eten volledig te verliezen, kan het zo zijn dat je last hebt van een Bige Eating Disorder (BED), oftewel: eetbuistoornis. Is deze diagnose bij jou gesteld of vermoed je dat je het hebt? We vertellen je er alles over in dit artikel.
Symptomen
Binge Eating Disorder wordt gekenmerkt door regelmatige eetbuien, gemiddeld minimaal één keer per week. Tijdens deze eetbuien heb je het gevoel dat je de controle volledig kwijt bent over wat je eet. Sommige mensen eten tijdens zo’n eetbui alleen maar wat ze lekker vinden, anderen eten juist alles wat er te vinden is, ook als het eigenlijk niet lekker is, bijvoorbeeld oud of bevroren brood. Doordat je de controle kwijt bent, stop je niet met eten als je vol zit. Het eten gaat vaak door totdat je misselijk bent of tot het eten op is.
De meeste mensen eten tijdens deze eetbuien relatief snel en soms ook zonder na te denken. Soms ervaren mensen dan ook een roes of ontspannen gevoel tijdens of kort na het eten. Vaak zijn ze alleen of eten ze stiekem. Door de grote hoeveelheden eten, neemt het lichaamsgewicht snel toe of is er sprake van overgewicht of obesitas. De eetbuien gaan vaak gepaard met veel gevoelens van schuld en schaamte. Hoewel ze de controle over het eten keer op keer verliezen, hebben veel mensen het gevoel dat de eetbuien hun eigen schuld zijn.
Naar schatting lijden er in Nederland zo’n 180.000 volwassenen aan Binge Eating Disorder, vaak zonder dat ze het weten.
Naast Binge Eating Disorder is er ook een andere stoornis waarbij er sprake is van eetbuien, namelijk Boulimia Nervosa. Een belangrijk verschil tussen Binge Eating Disorder en Boulimia, is dat mensen met Boulimia ook compenseren voor wat ze hebben gegeten. Dit doen ze door bijvoorbeeld braken op te wekken, te laxeren of door excessief te sporten. Mensen met een eetbuistoornis doen dit niet.
De criteria
Om de diagnose Binge Eating Disorder te krijgen, moet er sprake zijn van een aantal criteria. Deze staan omschreven in het handboek Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM).
De criteria zijn:
- Je hebt last van terugkerende eetbuien waarbij je grote porties eet en waarbij je een gevoel van controle verlies ervaart.
- Bij de eetbuien is er sprake van minimaal drie van de volgende kenmerken: je eet sneller dan normaal, je eet door totdat er een onaangenaam gevoel ontstaat, je eet veel zonder dat je eigenlijk honger hebt, je eet alleen (uit schaamte) en/of achteraf is er sprake van gevoelens van walging somberheid en/of schuld.
- Je dagelijks leven lijdt onder de eetbuien en de gevolgen van de eetbuien.
- Je hebt minstens één keer per week een eetbui
- Je compenseert niet. Dat wil zeggen: braken, laxeren of excessief bewegen.
Wanneer je niet aan alle criteria voldoet, kan er alsnog sprake zijn van een eetstoornis, zoals Boulimia Nervosa of ‘andere gespecificeerde voedings- of eetstoornis’.
Binge Eating Disorder in Cijfers
Eetbuistoornis is naar verwachting de meest voorkomende eetstoornis. Precieze cijfers zijn er niet, maar er wordt geschat dat er rond de 180.000 mensen in Nederland lijden aan deze stoornis. Hoewel andere eetstoornissen als Boulimia Nervosa en Anorexia Nervosa voornamelijk voorkomen bij vrouwen, is het aantal mannen dat lijdt aan Binge Eating Disorder relatief gezien een stuk groter.
Binge Eating Disorder is een relatief onbekende stoornis. Veel mensen lijden eraan zonder dat ze het weten. Dat komt onder andere omdat de diagnose relatief nieuw is: pas sinds 2013 is de stoornis te vinden in de DSM. Hiervoor werden vergelijkbare klachten gediagnostiseerd als Eetstoornis NAO. Daarnaast wordt er ook weinig gesproken en geschreven over de stoornis. Zo ontdekte de NOS dat er tussen 2015 en 2019 zo’n 5.000 keer in de media is geschreven over Anorexia Nervosa, 2.500 keer over Boulimia Nervosa en minder dan 60 keer over Binge Eating Disorder.
Oorzaken
Het ontwikkelen van Binge Eating Disorder kan verschillende oorzaken hebben. Erfelijkheid kan hierbij een rol spelen: wanneer de stoornis voorkomt in je familie, is er een grotere kans om de stoornis zelf ook te ontwikkelen. Daarnaast kunnen je opvoeding en het gezin waar je uit komt beïnvloeden hoe je omgaat met eten. Als er bijvoorbeeld veel en vaak werd gegeten, als eten een belangrijke rol speelde of als eten werd gebruikt als troost of beloning, kan dat beïnvloeden hoe je nu met eten omgaat.
.
Binge Eating Disorder kan ook zijn ontwikkeld als een vorm van coping. Zo kan het bijvoorbeeld worden gebruikt als manier om om te gaan met stress, (overweldigende) emoties of depressieve gevoelens en nare ervaringen. Soms zijn er al verschillende pogingen gedaan om af te vallen, die steeds mislukken. Dit kan zorgen voor negatieve gevoelens, wat weer kan leiden tot eetbuien. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel.
Gevolgen
Een Binge Eating Disorder kan uiteenlopende gevolgen hebben, zowel fysiek als mentaal, maar ook sociaal en financieel. Fysiek. Als eerst leidt regelmatig overeten tot overgewicht. Door overgewicht ontstaat er een verhoogd risico op verschillende gezondheidsproblemen zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten, ademhalingsproblemen, vochtophoping, een ontregelde stofwisseling of verstoorde hormoonhuishouding. Daarnaast kan de maag ook uitzetten door de grote porties, waardoor het langer duurt voordat je een vol gevoel hebt. Psychologisch. Een Binge Eating Disorder kan zorgen voor sombere en depressieve gevoelens, het gevoel dat je minderwaardig bent of gevoelens van angst. Sociaal. Daarnaast kan de stoornis invloed hebben op sociale relaties, bijvoorbeeld met een partner, familie of vrienden. Door een gevoel van schaamte hebben mensen de neiging om zichzelf terug te trekken uit vriendschappen en andere sociale contacten. Soms beïnvloedt het ook het functioneren op werk, school of studie. Sommige mensen hebben daarbij ook minder zin om dingen te ondernemen en beleven minder plezier aan activiteiten die ze normaal gesproken leuk vinden. Financieel. Ten slotte kosten de eetbuien ook veel geld. Het is daardoor ook mogelijk dat er geldproblemen ontstaan wanneer iemand lijdt aan een Binge Eating Disorder.
Behandelmogelijkheden
Een Binge Eating Disorder is over het algemeen goed te behandelen. De behandeling die bij deze stoornis in principe wordt aangeraden is cognitieve gedragstherapie (CGT), in een vorm die speciaal is ontwikkeld voor mensen met een eetstoornis (CBT-e). Hierbij wordt er gekeken naar verandering van gedrag en cognities. Een andere behandelvorm die effectief is, is interpersoonlijke psychotherapie (IPT). Bij IPT wordt er vooral gekeken naar de sociale en interpersoonlijke context waarin de eetstoornis is ontstaan en in stand wordt gehouden.
Eetbuien zijn in principe niet op te lossen met medicatie. Soms gaat een Binge Eating Disorder echter gepaard met andere psychische problemen, zoals depressieve klachten. Behandeling van de depressieve klachten met behulp van medicatie, kan er dan voor zorgen dat de eetbuien ook afnemen.
Ik heb Binge Eating Disorder. Wat nu?
1. Praat erover. Maak je klachten bespreekbaar met de mensen in je omgeving die je vertrouwt.
2. Leer over gezond eten. Voor informatie over gezonde voeding kun je altijd terecht bij het Voedingscentrum of een diëtist. Let op: kennis over gezond eten is niet genoeg om te herstellen van deze stoornis.
3. Zoek hulp. Om het patroon van eetbuien te kunnen doorbreken heb je psychologische hulp nodig. Ga naar je huisarts voor een doorverwijzing naar een psycholoog.
4. Zorg goed voor jezelf. Om te voorkomen dat psychische klachten erger worden, is het belangrijk dat je zorgt voor voldoende slaap, lichaamsbeweging en ontspanning.